ETNISCH PROFILEREN
Hoe vaak wordt u door de politie op straat gecontroleerd? Veel kans dat uw antwoord afhangt van de kleur van uw huid. De politie controleert mensen met een migratieachtergrond in België namelijk vaker dan witte mensen. Als de politie u controleert omwille van uw etnische of religieuze kenmerken, in plaats van uw individueel gedrag of een objectieve reden, dan is dat etnisch profileren. Etnisch profileren gebeurt reeds sinds jaar en dag. Echter, door de hang naar veiligheid en de ver reikende terrorismebestrijdingsmaatregelen neemt etnisch profileren steeds serieuzere vormen aan. Etnisch profileren wordt ingezet als middel om criminaliteit en terrorisme tegen te gaan, maar is een vorm van discriminatie en daarmee verboden.
Meer weten? Download hier het volledige rapport.
De politie controleert mensen met een migratieachtergrond in België namelijk vaker dan witte mensen
Wat te doen… om etnisch profileren tegen te gaan?
- Etnisch profileren moet door alle lagen van de politie en politiek worden erkend als een probleem en hiertegen moeten doeltreffende maatregelen worden getroffen.
- Politiecontroles moeten plaatsvinden op basis van duidelijke regelgeving. Aan iedere controle moet een objectieve en redelijke rechtvaardiging ten grondslag liggen en de redenen moeten meegedeeld worden aan de gecontroleerde persoon. Een controle moet noodzakelijk en proportioneel zijn; en het moet duidelijk zijn dat de juridische principes van non-discriminatie en antiracisme van toepassing zijn op elk politieoptreden.
- Goed politiewerk is vakmanschap en daarom zijn duidelijkere richtlijnen ten aanzien van de grenzen van de discretionaire politiebevoegdheden vereist. Er zou een wettelijke bepaling en/of omzendbrief moeten komen die etnisch profileren uitdrukkelijk verbiedt. Duidelijke politionele richtlijnen, die het bereik van artikel 34 van de Wet op het Politieambt en de discretionaire bevoegdheden verhelderen kunnen daarvoor worden opgesteld.
- Controles moeten worden geregistreerd en klachten moeten degelijk worden afgehandeld. Er zijn in België geen data voorhanden, waardoor we moeilijk kunnen weten hoe groot het probleem van etnisch profileren door de politie precies is. Daarom moet de politie elke controle registreren. Er moeten zo min mogelijk onnodige controles plaatsvinden. Middelen moeten gaan naar effectief politiewerk dat is gebaseerd op objectiveerbare feiten.
- Inwoners moeten worden aangemoedigd om een klacht neer te leggen indien zij het slachtoffer of getuige zijn van een (in hun ogen) discriminerende en onrechtvaardige controle, en er moet een effectief klachtenmechanisme bestaan. Wanneer etnisch profileren plaatsvindt, moet dit worden bestraft. De overheid monitort en evalueert maatregelen die effect (kunnen) hebben op etnisch profileren en past deze waar nodig aan.
- De politie moet zich opstellen als partner van de bevolking en effectief, transparant en toerekenbaar zijn. Het politiemodel in België is reeds de gemeenschapsgerichte politie. Dit brengt zekere regels en verantwoordelijkheden, maar vooral mogelijkheden met zich mee voor de politie die effectiever moeten worden toegepast. Er moet worden geïnvesteerd in vertrouwen tussen de politie en de gemeenschappen en in wijkpolitie.
- Politiemensen moeten (bij)leren over mensenrechten (inclusief over vooroordelen, racisme en etnisch profileren) en over nieuwe wetgeving en richtlijnen in verband met etnisch profileren.
